Mobilność edukacyjna jest jednym z trzech typów działań programu Erasmus+, w której mogą wziąć udział osoby pracujące z młodymi ludźmi. W ramach właśnie tego działanie Szkoła Podstawowa nr 24 w Krakowie realizuje projekcie „Nowoczesny nauczyciel w nowoczesnej szkole”, w którym miałam możliwość wzięcia udziału w 2015 roku.
Przez dwa tygodnie uczestniczyłam w Richard Language College w Bournemounth (Anglia) w kursie podnoszącym moje umiejętności z języka angielskiego oraz zapoznawałam się z metodologią Content and Language Integrated Learning (CLIL).
CLIL jest to metoda zintegrowanego nauczania przedmiotowo-językowego polegająca na jednoczesnym przekazywaniu treści z dziedziny nauczanego przedmiotu i elementów języka obcego. Lekcja CLIL uwzględnia korzystanie z autentycznych tekstów źródłowych. Uczniowie w trakcie lekcji CLIL rozwijają cztery sprawności: czytanie, pisanie, słuchanie i mówienie. Kolejnymi koniecznymi elementami lekcji CLIL są komunikacja, wymiana informacji i dzielenie się wiedzą, co wymusza stosowanie języka obcego w warunkach zbliżonych do naturalnych i powoduje, że poprawność językowo-gramatyczna staje się mniej istotna od samej przekazywanej w procesie komunikacji treści.
Dzięki stosowaniu tej metody możemy skutecznie podnosić jakość nauczania i atrakcyjność zajęć. Przez stworzenie możliwości do komunikacji i interakcji na lekcji prowadzący nauczyciel wspiera swoich uczniów w nabywaniu umiejętności językowych. Sami uczniowie natomiast pozytywnie reagują i chętnie uczestniczą w lekcjach prowadzonych z użyciem języka angielskiego.
Podczas drugiego wyjazdu uczestniczyłam w intensywnym kursie dla kadry kierowniczej i zarządzającej szkołą. Jeden dzień przeznaczony był na wizytę w publicznej szkole podstawowej – Pokesdown Community Primary School. Pobyt w szkole rozpoczął się od krótkiej rozmowy z wicedyrektorem szkoły, który przekazał informacje o szkole, uczniach i pracownikach. Do szkoły uczęszczają dzieci posługujące się ponad dwudziestoma językami narodowymi.
Szkoła posiada boiska przyszkolne i równie duży plac zabaw dla dzieci. W centralnym miejscu budynku szkolnego jest otwarta sala pełniąca funkcję biblioteki z czytelnią oraz do samodzielnej pracy po lekcjach dla uczniów. W salach lekcyjnych ławki ustawione są w sposób umożliwiający pracę w grupach (od czterech do pięciu w zależności od sali).
Klasy liczą około dwudziestu uczniów, pracę nauczyciela wspomaga drugi nauczyciel, co pozwala na stworzenie korzystnych warunków nauki, kontrolowanie procesu nauczania i dostrzeżenie każdego sukcesu ucznia – nawet zrobienie zdjęcia każdemu dziecku, które osiągnie założony cel lekcji, wydrukowanie i wklejenie go do zeszytu. Nauczyciel szkoły nie ma ograniczeń w możliwości przygotowania i przeprowadzania lekcji – dostępność nowoczesnych środków dydaktycznych do codziennego użytku dla każdego nauczyciela i ucznia tj. laptopy, kamery, tablety, projektory, kolorowe drukarki, kserokopiarki. Szkoła posiada nowoczesną pracownię komputerową i uczniowską rozgłośnie radiową prowadzoną przez zainteresowanych uczniów przy wsparciu nauczyciela. W każdej sali znajdują się regały z książkami i pomocami potrzebnymi nauczycielom do przeprowadzenia lekcji. Szkoła zapewnia również wszystkim uczniom książki i materiały piśmiennicze.
Lekcje w szkole trwają od 9.00 do 15.15 z dwoma piętnastominutowymi przerwami i godzinną przerwą na lunch, w czasie których dzieci wychodzą na szkolny plac zabaw i boiska. Dla dzieci pracujących rodziców zorganizowany jest „Klub śniadaniowy” otwarty godzinę przed lekcjami.
Nauczanie w szkole odbywa się w formie zintegrowanej. Język angielski, matematyka, nauki ścisłe/przyrodnicze prowadzone są przez jednego nauczyciela. Pozostałych przedmiotów tj. zajęcia komputerowe, muzyka, sztuka, projektowanie i technologia, historia, geografia, wychowanie fizyczne uczą nauczyciele specjaliści. Lekcje zgrupowane są w bloki tematyczne trwające kilka tygodni realizowane zarówno na rannych zajęciach zintegrowanych jak i popołudniowych z pozostałych przedmiotów.
Proces nauczania ukierunkowany jest na zdobywanie wiedzy w sposób praktyczny. Uczniowie są pozytywnie motywowani do nauki i aktywności, ważne jest to że próbują i wkładają wysiłek, nawet gdy odpowiedź jest niepoprawna. Zadania domowe nauczyciel zadaje tylko raz w tygodniu – w piątek z możliwością oddania do środy w następnym tygodniu.
Zaobserwowane rozwiązania organizacyjne, dotyczące procesu nauczania i zdobytą wiedzę i doświadczenie można wykorzystać do usprawnia bieżącej pracy z uczniami i podniesienia efektywności nauczania. Należy jednak pamiętać o różnicach kulturowych, społecznych, czy uwarunkowaniach prawnych, które mogą doprowadzić do niepowodzenia przy wprowadzaniu zmian.
Dzięki udziałowi w projekcie zwiększyłam pewność siebie w zakresie kompetencji językowych, poznałam wielu ciekawych ludzi, inną kulturę i metodykę nauczania CLIL, poszerzyłam horyzonty oraz odwiedziłam ciekawe miejsca.
Zachęcam wszystkich nauczycieli do udziału w programie Erasmus+ , który daje szerokie możliwości rozwoju zawodowego, począwszy od nauki/doskonalenia języka angielskiego poprzez rozwój świadomości kultury, nawiązanie współpracy z partnerami zagranicznymi po wymianę dobrych praktyk.
Jadwiga Koźmińska
Fragment artykuły „Nowoczesny nauczyciel w nowoczesnej szkole” z Hejnału Oświatowego.
